Oprichter Jos de Blok van Buurtzorg is sinds het succes van zijn initiatief een veelgevraagd spreker op congressen over leiderschap. Volgens Jos is managen flauwekul. Je moet mensen gewoon hun werk laten doen. De grootste uitdaging voor leidinggevenden, vindt hij, is om dingen simpel te maken. En dat is heel ingewikkeld.
Zijn afkeer voor de grote verandering en zijn geloof in de kunde en ambitie van de professional in de uitvoering deelt Jos met de aanhangers van lean. Lean is leren door doen. Verbeteren in kleine stapjes. En de professionals zijn de deskundigen. De taak van de manager is richting geven door duidelijke doelen te stellen en te zorgen dat leren centraal blijft staan.
In dit nummer van Trots op je vak besteden we uitgebreid aandacht aan lean, omdat het goede aanknopingspunten biedt om het vakmanschap in de uitvoering te versterken.
Veel gemeenten zijn bezig om de uitgangspunten van lean in praktijk te brengen. In dit magazine lees je een aantal ervaringen. Wat daarbij opvalt, is hoe belangrijk toch de rol van de leiding is. Die moet zien wat er op de werkvloer gebeurt, professionals laten visualiseren hoe het werk gedaan wordt en wat de problemen zijn. Leidinggevenden moeten mensen uitdagen om oplossingen te bedenken.
‘Beschouw je werk als een groot experiment;
dat maakt nieuwsgierig en bevrijdt je van de prestatiedruk!’
Leidinggevenden moeten zelf ook willen leren: hoe houd je de aandacht op het leren vast? Hoe volhard je daarin? Want verbeteren volgens lean is nooit klaar. Net zoals het werken aan vakmanschap nooit klaar is. Er is altijd ruimte voor verbetering: nog beter begrijpen wat de klant nodig heeft en nog minder energie verspillen aan dat wat geen nut heeft.
Luc Severijnen, directeur Werk & Inkomen in Rotterdam en een van de geïnterviewden in dit nummer, heeft mij uitgedaagd om een aantal boeken over lean te lezen. Die boeken zijn in romanvorm geschreven. Ik vond het geen onderhoudende lectuur, maar het heeft me wel getriggerd om meer beschouwend in mijn eigen werk te staan. Wat ik ook doe, of het nu goed uitpakt of mislukt, het draagt allemaal bij aan de leerervaring. Het doen is ondergeschikt aan de reflectie op het resultaat.
Op die manier bekeken is werken een groot experiment. Het maakt nieuwsgierig en bevrijdt je van de druk om te moeten presteren. En het inspireert om nieuwe ideeën uit te proberen en van de effecten te leren. Die onderzoekende houding is volgens mij cruciaal voor vakmanschap en de kern van methodisch werken.
Veel leesplezier!
Marcel van Druenen, programmamanager Divosa
