Mensen kunnen niet overleven zonder samen te werken. Het zit ons in het bloed. Miljoenen jaren geleden, toen samenlevingen nog klein en overzichtelijk waren, was dat volstrekt vanzelfsprekend. Hooguit wat gekibbel om ervoor te zorgen dat iedereen wel bijdroeg aan het verzamelen van voedsel en er niet te veel van nam.
Pas bij de eerste agrarische beschavingen werd het ingewikkeld. Door goed samen te werken, bijvoorbeeld bij de aanleg van irrigatiesystemen, kon er meer geproduceerd worden dan nodig was. Een vrijgestelde groep kon zich met de organisatie van de samenwerking bezighouden. Zo ontstond een kleine elite die niet hoefde te werken. Die kon zich het productieoverschot toe-eigenen en daarmee de onderdrukking van de massa financieren.
Machthebbers van de vroege beschavingen gebruikten hun eigen verhaal om de uitbuiting van de massa te rechtvaardigen. Niet alleen om het volk koest te houden, maar ook om het voor zichzelf te vergoelijken. Zingeving, wetgeving en eigenlijk alles wat het dagelijkse bestaan ordende, was verweven in religie. Wij zijn betekeniszoekende schepsels en zingeving staat centraal bij alles wat we doen. Desnoods verzinnen we een verhaal, zodanig dat wat we doen logisch verklaard wordt.
Omdat zo’n verhaal, narratief of religie grond geeft aan onze overtuigingen, pak je dat niet zomaar af. De geschiedenis tussen de eerste agrarische samenleving en nu is een aaneenschakeling van veroveringen, migraties en omwentelingen. Met nieuwe maatschappelijke ordeningen als gevolg. En dus ook een ander verhaal, waarin nieuwe overtuigingen de oude aanvullen of overschaduwen, zonder ze volledig uit te wissen.
‘Als je jarenlang hebt gewerkt vanuit een bepaalde overtuiging, laat je die niet los bij de eerste training in de omgekeerde logica’
En zo gaat het ook in organisaties. Oude verhalen laten zich niet uitwissen en vervangen door nieuwe. Daarvoor zijn ze te zeer verstrengeld met betekenis en zingeving. Dus als je jarenlang hebt gewerkt vanuit een bepaalde overtuiging, laat je die niet los bij de eerste de beste training in de omgekeerde logica. Daarom is de strategie van Maastricht Heuvelland zo interessant. Door mensen met verschillende achtergronden, van verschillende organisaties en culturen, samen op te leiden en samen aan vraagstukken van klanten te laten werken, mengen zich de verhalen van deze werelden.
Dit nummer van Trots op je vak gaat over samenwerken. Samenwerken als oplossing. Oplossing van het probleem dat er een nieuw paradigma nodig is. Waarin de klant met respect en als gelijkwaardige partner behandeld wordt bij het oplossen van zijn of haar vraagstukken. Lees zelf maar wat samenwerken doet voor de professionals van Maastricht.
Marcel van Druenen, programmamanager Divosa
